Financiële bespreking

Deze rubriek bevat de dagelijkse uitgaven en ontvangsten. Deze budgetten volgen we op aan de hand van een matrix die de gegevens opdeelt naar soort:

Deze onderverdeling hanteren we ook bij de bespreking van de meerjarenplanning en in het kwartaalrapport. Het is een indeling die we ook terugvinden in het vennootschapsboekhouden en in het toelichtende schema T2 van de BBC.

We registreerden iets minder exploitatieontvangsten dan budgettair vooropgesteld: 98,4%.

De ‘ontvangsten uit de werking’ liggen lager dan onze ramingen (95,1%). Ten opzichte van de realisatie van 2023 noteren we een daling met 6,5%. Dit is onder andere te wijten aan de gedaalde inkomsten uit het woonzorgcentrum.

De realisatie van de ‘fiscale ontvangsten en boetes’ ligt met een realisatiegraad van 93,8% lager dan begroot. We noteren evenwel een daling met 10% ten opzichte van de uitzonderlijk hoge inkomsten uit 2023.

De twee grote belastingen die deze rubriek bepalen zijn (zie ook schema T2):

• De opcentiemen op de onroerende voorheffing. De realisatie ligt lager dan het vooropgestelde budget: een realisatie van 11,53 miljoen euro ten opzichte van een budget van 12,23 miljoen euro.

• De aanvullende personenbelasting. Hier zien we een gelijkaardig verhaal. We ontvingen een bedrag van 10,11 miljoen euro ten opzichte van een budget van 10,92 miljoen euro. In 2023 ontvingen we een eenmalig aanzienlijk verhoogd bedrag. Voor 2024 stellen we, samen met de meeste andere lokale besturen, vast dat de effectieve stortingen 7 à 8% lager liggen dan de ramingen die we ontvingen.

We ontvingen iets meer werkingssubsidies dan voorzien (+1,5%). De belangrijkste werkingssubsidies die we ontvangen zijn:

• de bijdrage van de overheid voor de bezoldiging van het onderwijzend personeel (14,7 miljoen euro),
• Gemeentefonds (6,7 miljoen euro),
• dotatie responsabiliseringsbijdrage (1,8 miljoen euro),  
• werkingstoelagen onderwijs (1,4 miljoen euro).

De recuperatie van de individuele dienstverlening betreft de terugvorderingen bij de cliënten van de sociale dienst van het OCMW. Het gaat over terugvorderbare steun of terugvorderingen naar aanleiding van fraude of correcties. Deze uitgavenpost is moeilijk te ramen en is afhankelijk van de beslissingen van het Bijzonder Comité Sociale Dienst. We zien een realisatiegraad van 177,4%.

De andere operationele opbrengsten realiseren zich boven budget (114,6%). We boekten meer recuperaties en schadevergoedingen dan gepland. Het in 2024 ontvangen legaat is vervat in deze categorie. Ook deze budgetpost is te moeilijk te ramen en is onder andere afhankelijk van ongevallen en uitkeringen van de verzekering.

Onder de financiële ontvangsten vinden we de dividenden van onze deelnemingen. Deze ontvangsten liggen in lijn met de ramingen.

Onderstaande grafiek geeft de verschillen in absolute cijfers weer tussen de realisatie en het budget voor boekjaar 2024.

Voor wat betreft de exploitatieuitgaven realiseren we 99,3 % van de geraamde bedragen.

De grafiek laat zien dat een belangrijk verschil te vinden is bij de aankoop van goederen en diensten. Er werd 826.436 euro minder uitgegeven dan we begroot hadden.

De uitgaven voor energie kenden een sterke toename in 2022. In boekjaar 2023 zagen we een terugkeer naar de niveaus van voor de energiecrisis. De uitgaven van 2024 liggen nog iets lager dan in 2023. We stellen wel vast dat de uitgaven hoger liggen dan de voorziene budgetten.

Verder zien we dat onder andere de uitgaven voor erelonen en vergoedingen, aankopen van werkingsmateriaal en onderhoud en herstellingen lager uitvallen dan we begroot hadden. De uitgaven voor uitzendkrachten en services ICT lagen iets boven budget.

De bezoldigingen realiseren zich voor 100,8%. De loonmassa stijgt met 2.149.590 euro tegenover 2023. Een aanzienlijk deel hiervan (743.543 euro) bestaat uit loonkosten die ten laste vallen van andere overheden.

De werkelijke loonkost van het vastbenoemd personeel is status quo ten opzichte van 2023. De toename van deze looncategorie is integraal toe te schrijven aan de gestegen responsabiliseringsbijdrage.

De toename van de categorie “Niet-vastbenoemd niet-onderwijzend personeel” kwam er onder andere door een toename van de sociale tewerkstelling.

De individuele hulpverlening door het OCMW overschrijdt het budget licht. We stellen bovendien vast dat de stijgende tendens van de voorbije jaren zich verderzet. We zien met name een verdere toename van de uitgekeerde leeflonen en van de tussenkomst in de verblijfkosten van door het OCMW gesteunde residenten.

We realiseerden 99,2% van de toegestane werkingssubsidies. Een detail van deze subsidies vindt u bij de documentatie die samen met deze jaarrekening aan de raad wordt voorgelegd.

De andere operationele uitgaven worden voor 86,2% gerealiseerd. Hierin vinden we onder andere de betaling van de (on)roerende voorheffing en minwaarden op de realisatie van operationele vorderingen.

De financiële uitgaven werden gerealiseerd voor 98,3%. De budgetten werden afgestemd met de leningsvooruitzichten van de banken.

We noteren een positief exploitatiesaldo van 2.494.039 euro, wat lager uitvalt dan geraamd.

Het exploitatieresultaat is wel nog voldoende hoog om te eindigen met een positieve autofinancieringsmarge: deze indicator zet dit resultaat af tegenover de leningslasten.

Ten opzichte van 2023 stellen we vast dat de exploitatieontvangsten stabiel blijven (– 0,1%). De exploitatieuitgaven kennen echter een groei van 4,2%. Dit maakt dat het exploitatieresultaat afneemt van 5.497.971 euro in 2023 tot 2.494.039 euro in 2024.

De twee belangrijkste belastinginkomsten (opcentiemen op de onroerende voorheffing en de aanvullende personenbelasting) realiseren zich onder budget waardoor de exploitatieontvangsten globaal gezien gelijk blijven. De exploitatieuitgaven blijven binnen de budgettaire grenzen, maar stijgen wel ten opzichte van 2023. De combinatie van deze twee bewegingen resultaat in een lager exploitatiesaldo.

Uit het schema J2 kunnen we de realisatie van de investeringsbudgetten afleiden:

We realiseren 81,3% van onze geraamde investeringsuitgaven en 90,0% van onze investeringsontvangsten.

Doorheen het jaar volgen we de investeringsbudgetten op per investeringsproject. Per project registreerden we de volgende ontvangsten:

• IP-03: We ontvingen opnieuw enkele deelbetalingen in het kader van de verkoop van het project “Stadsterras”.
• IP-05: Hier werden de inkomsten van de verkoop van de site “de Populier” en een perceel grond geboekt.
• IP-06: Voor verschillende wegenwerken ontvingen we subsidies of werd een deel van de werken doorgefactureerd aan andere partijen.
• IP-08: We ontvingen een eerst schijf van de subsidie voor de aankoop van het gebouw aan de Van Peborghlei.
• IP-12: We ontvingen bedragen voor de DBFM van de scholen en VIPA-subsidies voor het woonzorgcentrum.
• IP-21: We ontvingen 53.979 euro van Fluvius in het kader van de overname van de openbare verlichting.  
• IP-24: De Mortselse scholen hebben recht op een subsidie voor de digisprong. Deze gelden werden deels in 2021 en 2022 ontvangen, maar worden naarmate de gemaakte uitgaven in resultaat genomen.

We realiseerden 81,3% van de budgetten die we voorzagen voor de investeringsuitgaven.

Sommige investeringsprojecten zijn gelinkt aan een actieplan, dat in de tweede kolom van de tabel wordt weergegeven. De actieplannen en de realisatie van hun budgetten worden in detail besproken in de beleidsevaluatie. De investeringen die niet aan een actieplan gelinkt zijn worden hieronder verder toegelicht.

• IP-03: Voor het project Stadsterras werd er 240.587 euro uitgegeven voor de bouw van de ondergrondse parking.
• IP-09: We realiseerden tal van ingrepen en onderhoudswerken aan ons patrimonium.
• IP-11: We investeerden onder andere in bomen, planten en allerlei materiaal voor de groendienst, herstellingen van speeltuinen, machines voor de technische dienst en diverse kleinere investeringen zoals fietsen, meubilair, muziekinstrumenten en dergelijke.
• IP-12: Op deze plaats budgetteerden we de investeringstoelagen voor de hulpverleningszone en de erediensten.
• IP-13: Op het vlak van ICT werd, naast de recurrente investeringen in laptops en ander ICT-materiaal, geïnvesteerd in smartboards voor de Parkschool en de vernieuwing van het netwerk van ABK. Door het afsluiten van een “Enterprise Agreement” met Cisco verzekeren we ons van voordelige prijzen voor de diverse licenties die we bij hen afnemen.  
• IP-21: De deelname van Fluvius werd conform de richtlijnen van de centrale overheid ingeboekt.

Het investeringssaldo is 2,6 miljoen euro beter dan geraamd. De niet-aangewende uitgaven en ontvangsten werden eind februari door het vast bureau en het college van burgemeester en schepenen overgedragen naar 2025.

De ontvangsten in deze rubriek bestaan uit verschillende elementen:

• We namen een nieuwe lening op van 14,8 miljoen euro.
• De participatie van Fluvius die conform de richtlijnen van het bestuurlijk toezicht werd ingeboekt, genereert een ontvangst op deze rubriek van 280.696 euro.
• Het AGB betaalde in 2024 een schijf van 191.333 euro terug van de lening die de stad haar ter beschikking stelde.
• De Kompanie betaalde 4.000 euro aan renteloze leningen terug.

De uitgaven bestaan uit de kapitaalsaflossingen van onze diverse leningen ten belope van 3.347.990 euro.

We zien hoge realisatiegraden, zowel bij de investeringen als bij de financiering. Het investeringssaldo was 2,6 miljoen euro beter dan geraamd. Het financieringssaldo wijkt slechts in beperkte mate af van de ramingen.

De exploitatie, de investeringen en de financiering bepalen samen het budgettair resultaat van het boekjaar. Deze bedragen komen samen in het schema J2.

Lokaal bestuur Mortsel sluit 2024 af met een beschikbaar budgettair resultaat van 1.966.371 euro. Dit is een sterke stijging ten opzichte van 2023. Dit verschil kan als volgt verklaard worden:

• Het exploitatieresultaat is lager dan voorzien;
• Het investeringssaldo is 2,6 miljoen euro beter dan geraamd..
• De opname van een nieuwe lening, die oorspronkelijk was voorzien in 2023, vond uiteindelijk plaats in 2024 waardoor er een financieringssaldo is van bijna 12 miljoen euro.

Het budgettair resultaat van 2024 zal met de volgende aanpassing aan het meerjarenplan worden ingeschreven als beginbedrag voor 2025.