Financiële bespreking

Inleiding tot de financiële bespreking

De opvolgingsrapportering wordt sinds 2020 door de decreetgever opgelegd, en moet minstens de volgende elementen bevatten:

een stand van zaken van de prioritaire acties of actieplannen van het meerjarenplan;
een overzicht van de geraamde en de gerealiseerde ontvangsten en uitgaven voor het lopende jaar;
in voorkomend geval, de wijzigingen in de assumpties die gekozen werden bij de opmaak van het meerjarenplan of de aanpassing ervan;
in voorkomend geval, de wijzigingen in de financiële risico's.

De stand van zaken rond de prioritaire actieplannen wordt besproken in de beleidsevaluatie. Voor het overzicht van de geraamde en de gerealiseerde ontvangsten en uitgaven voor het lopende jaar presenteren wij schema T2 dat ook in het meerjarenplan en de jaarrekening aan bod komt. We vervolgen met een financiële bespreking en de opsomming van de (gewijzigde) financiële risico's.

De cijfers die hieronder worden besproken, kunnen licht afwijken van de cijfers die elders in de verschillende schema’s worden getoond. Dit heeft louter te maken met het moment waarop de cijfers werden opgehaald uit de boekhouding en eventuele boekingen die nadien nog zouden zijn gebeurd.

Bespreking van de ontvangsten en uitgaven naar economische aard

Exploitatie

Deze rubriek bevat de dagelijkse uitgaven en ontvangsten. Deze budgetten volgen we op aan de hand van een matrix die de gegevens opdeelt naar soort:

Uitgaven		Ontvangsten
60/61	goederen en diensten	70	verkopen en prestaties
62	lonen	73	fiscale ontvangsten
64	andere uitgaven	74	subsidies en recuperaties
649	toegestane subsidies	75	financiële ontvangsten
65	financiële uitgaven

Deze onderverdeling hanteren we ook bij de bespreking van de meerjarenplanning en in de jaarrekening. Het is een indeling die we ook terugvinden in het vennootschapsboekhouden en in schema T2.

Exploitatieuitgaven

I. Exploitatieuitgaven	KWR 2023-2	MJP 2023	%
A 1. Goederen en diensten	5.866.647	15.382.717	38,1%
A 2. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen	19.867.929	41.022.464	48,4%
A 3. Individuele hulpverlening door het OCMW	1.732.756	2.841.300	61,0%
A 4. Toegestane werkingssubsidies	4.253.307	8.242.742	51,6%
A 5. Andere operationele uitgaven	54.142	98.000	55,2%
B 1. Rente, commissies en kosten verbonden aan schulden	666.854	1.632.000	40,9%
B 2. Andere financiële uitgaven	551	4.700	11,7%
TOTAAL EXPLOITATIEUITGAVEN	32.442.186	69.223.923	46,9%

Per 30 juni hebben we 46,9% van de exploitatie-uitgaven geboekt.

I.A.1: Goederen en diensten

Geboekt 38,1%

Opmerkingen

Halverwege het jaar hebben we 38,1% van het voorziene budget voor goederen en diensten opgebruikt. In absolute cijfers is dat minder dan vorig jaar, maar nog steeds boven de niveaus van de periode 2019-2021. De oorzaak hiervan is quasi integraal toe wijzen aan de uitgaven voor energie die aanzienlijk onder budget liggen (zie verder). De overige kosten evolueren gelijkaardig als de voorbije jaren.

In onderstaande grafiek zien we de evolutie van onze uitgaven voor energie, vergeleken met de vorige twee jaren. Hieruit blijkt dat ons verbruik van 2023 terug in lijn ligt met dat van 2022. Dit is te verklaren door de genomen energiebesparende maatregelen en het normaliseren van de energieprijzen.

I.A.2: Lonen

Geboekt 48,4%

Opmerkingen

De loonkosten vallen in het schema T2 als volgt uiteen:

I. Exploitatieuitgaven	KWR 2023-2	MJP 2023	%
A 2. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen	19.867.929	41.022.464	48,4%
a. Politiek personeel	323.032	720.022	44,9%
b. Vastbenoemd niet-onderwijzend personeel	3.321.960	7.909.978	42,0%
c. Niet-vastbenoemd niet-onderwijzend personeel	8.629.275	18.985.308	45,5%
d. Onderwijzend personeel ten laste van het bestuur	8.928	201.160	4,4%
e. Onderwijzend personeel ten laste van andere overh.	6.929.950	12.347.220	56,1%
f. Andere personeelskosten	529.050	688.297	76,9%
g. Pensioenen	125.733	170.478	73,8%

Gedurende de eerste zes maanden van 2023 realiseerden we 48,4% van ons budget voor lonen. Bij de opmaak van dit budget zijn we uitgegaan van drie indexsprongen in 2023. In realiteit zal er wellicht geen enkele zijn. Dit verklaart de realisatiegraad van onder de 50%.

de realisatiegraad van ons “eigen personeel” (“B. Vast benoemd personeel” en “C. Niet vast benoemd personeel”) bedraagt 44,4%. Uit onderstaande grafieken blijkt dat we elke maand iets onder het budget blijven en dat deze marge stelselmatig toeneemt;

de loonkost van het onderwijzend personeel (E.) moet Mortsel op haar budget nemen. Deze uitgaven worden 100% gecompenseerd door subsidies. De overschrijding van deze post, 56,1%, heeft een grote impact in absolute cijfers. Dit is echter geen probleem aangezien ook de ontvangsten met hetzelfde bedrag zullen verhogen;
de andere personeelskosten (F.) werden al voor 76,9% uitgegeven. Deze rubriek bevat oa de maaltijdcheques, vergoedingen voor woon-werk verkeer en diverse verzekeringen;
de pensioenen (G.) bevatten de pensioenen die werden uitbetaald aan het voormalige politieke personeel.

I.A.3: Individuele hulpverlening door het OCMW

Geboekt 61,0%

Opmerkingen

Voor deze rubriek stellen we vast dat we de voorbije maanden meer hebben uitgegeven dan gebudgetteerd. Een belangrijke indicatie van de evolutie van dit budget zijn de uitgekeerde leeflonen per maand. De onderstaande grafiek brengt het gewogen gemiddelde sinds 2014 in beeld: de uitschieters worden zo uitgevlakt om beter een tendens te kunnen onderscheiden:

De onderstaande grafiek toont ons de werkelijk uitgekeerde bedragen voor 2019 tot en met medio 2023. Tussen december 2021 en maart 2022 zien we een sterke groei van de uitgekeerde bedragen, waarna opnieuw daling volgt tot op het niveau van december 2021. De eerste maanden van 2023 worden opnieuw gekenmerkt door een toename van de uitgaven.

I.A.4: Toegestane werkingssubsidies

Geboekt 51,6%

Opmerkingen

In het schema T2 worden deze subsidies verder uitgesplitst op begunstigde:

I. Exploitatieuitgaven	KWR 2023-2	MJP 2023	%
A 4. Toegestane werkingssubsidies	4.253.307	8.242.742	51,6%
- aan de eigen autonome gemeentebedrijven (AGB)	630.082	1.376.000	45,8%
- aan de politiezone	2.366.945	4.733.889	50,0%
- aan de hulpverleningszone	568.500	1.137.000	50,0%
- aan intergemeentelijke samenwerkingsverbanden	61.707	37.200	165,9%
- aan besturen van de eredienst	161.231	173.993	92,7%
- aan andere begunstigden	464.842	784.660	59,2%

De toelagen van het AGB gebeuren onder de vorm van prijssubsidies, die per kwartaal worden uitgekeerd. We zien dat deze subsidies zich daarom realiseren zoals vooropgesteld.
De toelagen voor de politie- en hulpverleningszone worden uitbetaald op het moment dat de zone deze opvraagt. Beide vallen mooi binnen budget.
De intergemeentelijke samenwerkingsverbanden (IGS) betreft de overeenkomst met Werkmaat vzw – Fietspunt en Streekvereniging Zuidrand.
De toelagen voor de erediensten worden in het begin van het jaar aan de parochies betaald.
De ‘andere begunstigden’ realiseren zich boven het vooropgestelde budget. De volgende tabel geeft een detail van deze uitgaven weer:

Omschrijving	KWR 2023-2	MJP 2023	%
verenigingen	0	144.200	0,0%
rationeel energiegebruik/water	21.985	100.000	22,0%
mondiaal beleid	6.000	87.000	6,9%
ochtend-middag-avondopvang	54.388	85.800	63,4%
mantelzorgtoelage	0	65.000	0,0%
inzamelen herbruikbare goederen	58.095	52.340	111,0%
samenwerkingsovereenkomsten	0	60.920	0,0%
verhuur feestmateriaal	13.474	47.500	28,4%
deelmobiliteit	0	2.000	0,0%
naschoolse kinderopvang	15.753	40.000	39,4%
ideëenfabriek	13.497	20.000	67,5%
starterssubsidie	0	17.800	0,0%
wonen	500	14.000	3,6%
personenalarmsysteem	0	14.000	0,0%
straat en buurtfeesten	998	11.000	9,1%
CAW	0	9.800	0,0%
onthaalouders	1.731	6.000	28,9%
andere	278.421	5.300	5253,2%
kadervorming	0	2.000	0,0%
TOTAAL	464.842	784.660	59,2%

Een aantal subsidiereglementen, zoals voor de verenigingen, mondiaal beleid, mantelzorgtoelage en personenalarmsysteem worden pas later op het jaar toegepast.

De rubriek “Andere” bevat dit jaar een uitbetaling van 253.126 euro als eindafrekening van het werkingsjaar 2014 van de brandweer.

I.A.5: Andere operationele uitgaven

Geboekt 55,2%

Opmerkingen

De rekening “Andere operationele uitgaven” omvat voornamelijk de onroerende voorheffing die we dienen te betalen.

I.B.1: Financiële uitgaven

Geboekt 40,9%

Opmerkingen

De intrestlasten van de leningen, tot en met vervaldag 30 juni 2023 werden betaald en aangerekend in de eerste twee kwartalen. Ook de boekingen m.b.t. de DBFM-projecten Scholen van Morgen werden in kwartaal twee opgenomen, net als de interesten die betaald werden naar aanleiding van de uitgifte van een commercial paper tranche.

Samenvatting van de uitgaven

Geboekt 46,9%

De uitgaven voor goederen en diensten van de eerste jaarhelft liggen lager dan voorzien in het budget. Dit is voornamelijk te danken aan de uitgaven voor energie.
De bezoldigingen realiseren zich onder de 50%. De indexsprongen die we verwacht hadden in 2023 zullen zich wellicht niet realiseren.
De kosten eigen aan de hulpverlening van het OCMW liggen boven budget.
De toegestane werkingssubsidies en de financiële uitgaven zullen zich wellicht volgens budget realiseren.

Exploitatieontvangsten

II. Exploitatieontvangsten	KWR 2023-2	MJP 2023	%
A 1. Ontvangsten uit de werking	4.043.429	10.368.490	39,00%
A 2. Fiscale ontvangsten en boetes	7.593.776	27.082.210	28,04%
A 3. Werkingssubsidies	15.015.319	30.193.781	49,73%
A 4. Recuperatie individuele hulpverlening	82.935	251.700	32,95%
A 5. Andere operationele ontvangsten	241.145	606.620	39,75%
B. Financiële ontvangsten	329.592	1.396.190	23,61%
TOTAAL EXPLOITATIEONTVANGSTEN	27.306.196	69.898.991	39,07%

We realiseren 39,07% van onze ontvangsten op 30 juni.

II.A.1: Ontvangsten uit de werking

Geboekt 39,0%

Opmerkingen

Op deze rubriek worden de RIZIV ontvangsten geboekt, net als de ontvangsten uit prestaties: de facturatie van de verschillende diensten van het lokaal bestuur, huuropbrengsten, verkoop cadeaubons, inschrijvingsgelden,…

II.A.2: Fiscale ontvangsten

Geboekt 28,0%

Opmerkingen

Deze inkomsten bevatten voornamelijk de opcentiemen op de onroerende voorheffing en de aanvullende belasting op de personenbelasting, die werden ingeboekt à rato van de ontvangen voorschotten. Voor de opcentiemen op de onroerende voorheffing werden de te verwachten voorschotten op basis van de promessebrieven ingeboekt gekoppeld aan de betreffende maand. Traditioneel ontvangen we het gros van deze ontvangsten in de tweede jaarhelft.

II.A.3: Werkingssubsidies

Geboekt 49,7%

Opmerkingen

Op deze rubriek worden de personeelssubsidies geboekt (incl. de sociale maribel), bijdrage van de overheid in het onderwijzend personeel, het gemeentefonds, en andere (project-)subsidies. Recurrente subsidies werden ingeschreven (100% van het budget indien het definitieve bedrag niet gekend is), projectsubsidies worden pas opgenomen van zodra de promessebrief van de subsidiërende overheid ontvangen werd.

II.B: Financiële ontvangsten

Geboekt 23,6%

Opmerkingen

Deze ontvangsten, die vooral bestaan uit de dividenden uit deelnemingen, worden traditioneel in het tweede deel van het jaar ontvangen. We verwachten een 100% realisatie tegen het einde van het jaar.

Samenvatting van de ontvangsten

Geboekt 39,1%

De ontvangsten uit de werking blijven onder het vooropgestelde budget.
De fiscale ontvangsten realiseren zich naar gewoonte traag, we hebben geen indicatie dat we niet 100% van het budget zullen realiseren.
De werkingssubsidies realiseren zich volgens budget.
De financiële ontvangsten bedragen minder dan 50% van het jaarbudget maar zullen we zoals vooropgesteld ontvangen.

Investeringen

Het schema T2 splitst de investeringsbudgetten op per soort. Omdat we achterliggend deze budgetten ook per project bijhouden, is het waardevol om deze insteek te behouden bij de rapportage. We voorzagen de volgende budgetten in 2023 per investeringsproject:

Investeringsproject	Uitgaven	Ontvangsten
IP-01 STADHUIS	10.650.171
IP-03 STADSTERRAS	1.214.441	1.565.000
IP-04 NIEUWE STADSWERKEN	5.336.908	4.350.760
IP-05 OPTIMALISATIE PATRIMONIUM		1.537.320
IP-06 VERBETEREN VAN HET STADSBEELD	3.846.665	1.393.381
IP-08 HUISVESTING SPECIFIEKE DOELGROEPEN	1.439.349
IP-09 ONDERHOUD GEBOUWEN	1.912.831	25.800
IP-10 RUP's	110.736
IP-11 ROERENDE GOEDEREN	881.638
IP-12 EXTERNE BESTUREN	343.559	995.800
IP-13 ICT	344.524
IP-14 REALISATIE BUURTHUIZEN	2.000
IP-15 VERBETEREN VRIJETIJDSPATRIMONIUM	405.592
IP-16 VERBETEREN WEBSITE	6.154
IP-17 TALENTMANAGEMENT	8.500
IP-19 TRAGE WEGENNETWERK	73.300
IP-20 VERKEERSVEILIGHEID	128.697
IP-22 WELZIJNSHUIS	2.758.384
IP-24 DIGITALISERING INTERNE EN EXTERNE WERKING	244.261	19.764
IP-25 RENOVATIE GAW MEERMINNE	385.000
IP-26 BURGEMEESTERSCONVENANT	14.435
IP-27 DIGIBANK ZORA WERKT	52.250
Eindtotaal	30.159.396	9.887.825

In de bundel van het meerjarenplan wordt de inhoud van deze projecten verder toegelicht.

Investeringsuitgaven

De uitgaven worden per project gerapporteerd. Het budget valt uiteen in de volgende fasen:

gefactureerd: de investering is uitgevoerd en gefactureerd;
in bestelling: de investering is gegund en de bestelling geplaatst;
gepland: het budget is ingepland, de aankoopprocedure is opgestart of zal weldra opstarten.

Investeringsproject	Budget	Gefactureerd	In bestelling	Gepland
IP-01 STADHUIS	10.650.171	1.979.470	5.271.631	3.399.071
IP-03 STADSTERRAS	1.214.441	443.259	762.882	8.300
IP-04 NIEUWE STADSWERKEN	5.336.908	1.941.120	3.177.534	218.254
IP-06 VERBETEREN VAN HET STADSBEELD	3.846.665	253.582	920.497	2.672.586
IP-08 HUISVESTING SPECIFIEKE DOELGROEPEN	1.439.349	1.131.180	422.864	-114.695
IP-09 ONDERHOUD GEBOUWEN	1.912.831	105.891	192.510	1.614.431
IP-10 RUP's	110.736	0	110.735	1
IP-11 ROERENDE GOEDEREN	881.638	111.758	37.581	732.299
IP-12 EXTERNE BESTUREN	343.559	3.156	0	340.403
IP-13 ICT	344.524	64.771	66.882	212.872
IP-14 REALISATIE BUURTHUIZEN	2.000	0	0	2.000
IP-15 VERBETEREN VRIJETIJDSPATRIMONIUM	405.592	167.537	199.853	38.202
IP-16 VERBETEREN WEBSITE	6.154	0	1.882	4.273
IP-17 TALENTMANAGEMENT	8.500	0	0	8.500
IP-19 TRAGE WEGENNETWERK	73.300	0	27.500	45.800
IP-20 VERKEERSVEILIGHEID	128.697	5.964	1.376	121.357
IP-22 WELZIJNSHUIS	2.758.384	38.971	302.791	2.416.622
IP-24 DIGITALISERING INTERNE EN EXTERNE WERKING	244.261	91.414	0	152.847
IP-25 RENOVATIE GAW MEERMINNE	385.000	0	0	385.000
IP-26 BURGEMEESTERSCONVENANT	14.435	11.423	487	2.525
IP-27 DIGIBANK ZORA WERKT	52.250	51.574	0	676
Eindtotaal	30.159.396	6.401.069	11.497.005	12.261.322

Bespreking van de belangrijkste projecten

IP-01: Stadhuis

De verbouwing van het Stadhuis is volop aan de gang.

IP-03: Stadsterras

De eerste uitgaven in het kader van het project Stadsterras werden gedaan.

IP-04: Nieuwe stadwerken

De werken aan het nieuw technisch centrum zijn op kruissnelheid gekomen, waardoor een aanzienlijk deel van dit budget werd aangewend in de eerste helft van 2023.

IP-06: Verbeteren van het stadsbeeld

Bevat onder andere volgende (straat)werken die werden gefactureerd:

Antwerpsestraat,
Drabstraat
Fietsostrade
Divers straatmeubilair

IP-08: Huisvesting specifieke doelgroepen

De bouw van het nieuwe woonwagenterrein is zo goed als afgerond.

IP-09: Onderhoud gebouwen

Het meerjarenplan bevat aanzienlijke budgetten om de technieken van de gebouwen terug op punt te stellen. Verschillende onderhoudsprojecten werden opgestart.

IP-11: Roerende goederen

Onder deze enveloppe budgetteerden we meubilair, muziekinstrumenten, speeltuigen, installaties en de aankoop van nieuw rollend materieel.

IP-12: Externe besturen

De investeringstoelagen van de brandweerzone en politie zullen pas opgevraagd worden indien de investeringen ook daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Deze bedragen zijn overgenomen uit de meerjarenplannen van de politie- en hulpverleningszone.

IP-13: ICT

Naast de courante investeringen in IT werd er in ook de loop van 2023 veel geïnvesteerd in de ICT voor onze scholen en het woonzorgcentrum.

IP-15: Verbeteren vrijetijdspatrimonium

Het gros van deze uitgaven hebben betrekking op de gevel- en interieurwerken die werden uitgevoerd in de Mark Liebrechtschouwburg.

IP-22: Welzijnshuis

De studieopdracht voor de bouw van de Welzijnscampus werd hier geboekt.

IP-24 Digitalisering interne en externe werking

Onder deze rubriek vinden we ICT uitgaven terug die we deden in het kader van de Digisprong. Het betreft onder andere de aankoop van Chromebooks en smartboards voor de scholen.

IP-26 Burgemeestersconvenant

De gerapporteerde 11.423 euro betreft de aankoop van bomen.

IP-27 Digibank Zora Werkt

Onder dit investeringsproject vinden we de aankoop van laptops voor de Digibank Zora Werkt terug.

Investeringsontvangsten

Deze budgetten delen rapporteren we aan de hand van de volgende statussen:

ontvangen: het budget werd gerealiseerd, de gelden zijn ontvangen, of de subsidiërende overheid heeft ons bevestigd dat we recht hebben op subsidies;
gepland: de verkoop staat ingepland of de subsidie is ons beloofd maar nog niet definitief toegekend;

Investeringsproject	Budget	Ontvangen	Gepland
IP-03 STADSTERRAS	1.565.000	2.521.460
IP-04 NIEUWE STADSWERKEN	4.350.760	305	4.350.455
IP-05 OPTIMALISATIE PATRIMONIUM	1.537.320	0	1.537.320
IP-06 VERBETEREN VAN HET STADSBEELD	1.393.381	0
IP-09 ONDERHOUD GEBOUWEN	25.800	0	25.800
IP-12 EXTERNE BESTUREN	995.800	831.077	84.638
IP-24 DIGITALISERING INTERNE EN EXTERNE WERKING	19.764	206.025	-186.261
Eindtotaal	9.887.825	3.558.867	8.780.804

Bespreking per project

IP-03: Stadsterras

In de eerste jaarhelft van 2023 ontvingen we voor 2.521.460 euro aan inkomsten uit dit project.

IP-05: Optimalisatie patrimonium

Er werden in de eerste jaarhelft geen inkomsten gerealiseerd uit de optimalisatie van patrimonium.

IP-06: Verbeteren van het stadsbeeld

Er werden nog geen subsidies ontvangen in het kader van het verbeteren van het stadsbeeld.

IP-09: Onderhoud gebouwen

Voor sommige ingrepen heeft ons bestuur recht op subsidies. Er werden nog geen gesubsidieerde werken uitgevoerd.

IP-12: Externe besturen

De VIPA subsidies voor het woonzorgcentrum Meerminnehof werden ontvangen. De helft van de subsidies voor Scholen van Morgen voor de Parkschool werd als ontvangst geregistreerd.

IP-24: Digitalisering interne en externe werking

Het betreft de subsidies in het kader van de Digisprong.

Financiering

De derde rubriek, naast de exploitatie en de investeringen, is de rubriek financieringen. Ook op deze rubriek worden zowel uitgaven als ontvangsten geboekt. De uitsplitsing zoals voorzien in het schema T2 heeft geen relevantie voor ons bestuur: de uitgaven en ontvangsten beperken zich tot enkele rubrieken.

Financieringsuitgaven

De uitgaven bestaan uit de kapitaalsaflossingen van de leningen. Voor 2023 voorzien we kapitaalsaflossingen voor een totaal van 2.945.800 euro.

Financieringsontvangsten

De gebudgetteerde ontvangsten bevatten enerzijds voor 16.125.000 euro aan op te nemen leningen. In juni werd er voor 5.000.000 euro aan commercial paper uitgegeven, met vervaldag in september.

Deze budgetpost bevat anderzijds ook terugvorderingen wegens toegestane leningen. Het gros hiervan zijn twee overbruggingsleningen die werden toegekend aan het AGB die wellicht in de tweede jaarhelft terugbetaald zullen worden.

Thesaurietoestand

De onderstaande grafiek geeft het verloop van onze liquide middelen weer (zesdaags gemiddelde) voor de eerste jaarhelft van 2023:

grafiek verloop liquide middelen 01/01/2023 t.e.m. 30/06/2023 (Gemiddelde)

Cashverrichtingen worden zoveel als mogelijk gereduceerd door te werken met digitale betaalmogelijkheden of de mogelijkheid aan te bieden van facturatie. Sinds dit jaar krijgen we terug creditinteresten op gelden die we op onze diverse rekeningen hebben staan.