Grondslagen en assumpties

Het meerjarenplan werd voor de laatste keer gewijzigd in december 2021.

Het voorliggend document evalueert de budgetten 2022 en stelt deze indien nodig bij. In deze bundel worden ook de budgetten 2023 vastgesteld. Deze vaststelling gebeurt aan de hand van schema M3, die op een hoog niveau de budgetten voor exploitatie, investeringen en financiering vastlegt. Tenslotte werden de cijfers voor de periode 2023-2025 bekeken en aangepast indien nodig.

Operationele uitgaven

	Rek 2020	Rek 2021	Mjp 2022	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025
1. Goederen en diensten	9.472.076	12.450.410	15.922.522	15.382.717	13.182.106	12.963.939
2. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen	33.780.023	34.407.574	36.651.033	41.022.464	41.920.330	43.040.911
3. Individuele hulpverlening door het OCMW	2.595.387	2.707.050	2.886.600	2.841.300	2.560.100	2.525.100
4. Toegestane werkingssubsidies	6.427.374	6.595.770	7.016.364	8.242.742	8.159.582	8.058.688
5. Andere operationele uitgaven	261.352	270.969	1.319.696	98.000	89.000	89.000
Totaal Operationele Uitgaven	52.536.212	56.431.773	63.796.215	67.587.223	65.911.118	66.677.638

 

Financiële uitgaven

	Rek 2020	Rek 2021	Mjp 2022	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025
1. Rente, commissies en kosten verbonden aan schulden	1.503.200	1.581.445	1.558.404	1.632.000	1.521.100	1.857.200
2. Andere financiële uitgaven	13.994	12.487	4.700	4.700	4.700	4.700
Totaal Financiële Uitgaven	1.517.194	1.593.932	1.563.104	1.636.700	1.525.800	1.861.900

 

De cijfers van 2020 en 2021 zijn deze van de jaarrekening en werden aldaar besproken. De cijfers 2022 werden afgesteld op de realisatie zoals die zich vandaag voordoet.  De cijfers 2023-2025 verschillen als volgt van de vorige raming (december 2021):

 

	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025	TOTAAL
1. Goederen en diensten	3.748.226	1.331.395	1.105.780	6.185.401
2. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen	3.874.124	3.933.430	3.989.681	11.797.235
3. Individuele hulpverlening door het OCMW	260.000	0	0	260.000
4. Toegestane werkingssubsidies	1.192.509	1.035.543	857.599	3.085.651
5. Andere operationele uitgaven	9.000	0	0	9.000
Totaal Operationele Uitgaven	9.083.859	6.300.368	5.953.060	21.337.287

 

	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025	TOTAAL
1. Rente, commissies en kosten verbonden aan schulden	26.831	9.229	446.038	482.098
2. Andere financiële uitgaven	0	0	0	0
Totaal Financiële Uitgaven	26.831	9.229	446.038	482.098

 

Samenvatting

Over de periode 2023-2025 schrijven we bijkomend 21,8 miljoen euro aan exploitatieuitgaven in:

• De aankoop van goederen en diensten (A1) stijgt met 6,2 miljoen euro. Het gros van deze toename is te wijten aan de verhoogde budgetten voor energie. Samen met de budgethouders bewaakt het lokaal bestuur dat de overige uitgaven binnen deze budgettaire realiteit blijven.
• De bezoldigingen (A2) werden herberekend met de nieuwe budgetmodule van SD Worx. We hielden daarbij rekening met de laatste verwachtingen rond indexatie. Dit alles maakt dat er op drie jaar een extra personeelsbudget moet voorzien worden van 11,8 miljoen euro voor de periode 2023-2025. Hiervan heeft 3,1 miljoen euro betrekking op “Onderwijzend personeel ten laste van andere overheden”. Dit deel van de stijging wordt dus gecompenseerd.
• De individuele hulpverlening OCMW (A3) werd verhoogd in 2023 met 260.000 euro.
• De toegestane werkingssubsidies (A4) kennen een toename van 3,1 miljoen euro over de periode 2023-2025. Dit wordt hoofdzakelijk verklaard door een toename van de bijdragen aan de politiezone (1,8 miljoen euro) enerzijds en een geraamde toename van de prijssubsidies aan AGB (1,3 miljoen euro) anderzijds. Beide partijen worden, net als lokaal bestuur Mortsel, getroffen door aanzienlijke toenames van hun loonkosten. Voor AGB komen daar de toegenomen energiekosten nog bij.
• We voorzien in 2025 ook voor 482.000 euro aan bijkomende rentelasten (B1) naar aanleiding van de geplande opname van een nieuwe langlopende lening in 2024.

Operationele ontvangsten

	Rek 2020	Rek 2021	Mjp 2022	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025
1. Ontvangsten uit de werking	8.613.711	8.842.505	9.990.811	10.368.490	10.661.050	11.271.370
2. Fiscale ontvangsten en boetes	23.361.829	22.769.863	23.737.303	27.082.210	26.326.865	27.141.058
3. Werkingssubsidies	25.900.833	28.773.906	30.540.237	30.193.781	30.035.416	30.039.227
4. Recuperatie individuele hulpverlening	269.812	251.703	251.700	251.700	251.700	251.700
5. Andere operationele ontvangsten	438.758	420.942	649.930	606.620	609.360	614.090
Totaal Operationele Ontvangsten	58.584.942	61.058.919	65.169.981	68.502.801	67.884.391	69.317.445

 

Financiële ontvangsten

	Rek 2020	Rek 2021	Mjp 2022	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025
Totaal Financiële Ontvangsten	1.658.110	1.688.128	1.398.860	1.396.190	1.405.090	1.415.240

 

De cijfers van 2020 en 2021 zijn deze van de jaarrekening en werden aldaar besproken. De cijfers 2022 werden afgesteld op de realisatie zoals die zich vandaag voordoet. De cijfers 2023-2025 verschillen als volgt van de vorige raming (december 2021):

	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025	TOTAAL
1. Ontvangsten uit de werking	58.790	167.900	596.570	823.260
2. Fiscale ontvangsten en boetes	3.753.110	2.415.465	2.630.758	8.799.333
3. Werkingssubsidies	3.092.293	2.324.603	1.708.444	7.125.340
4. Recuperatie individuele hulpverlening	0	0	0	0
5. Andere operationele ontvangsten	55.150	53.350	53.350	161.850
Totaal Operationele Ontvangsten	6.959.343	4.961.318	4.989.122	16.909.783

 

	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025	TOTAAL
Totaal Financiële Ontvangsten	55.920	119.710	273.690	449.320

 

De komende vier jaar kunnen de exploitatieontvangsten verhoogd worden met 17,4 miljoen euro. We noteren als voornaamste bewegingen:

• De fiscale ontvangsten (A2), die voornamelijk bestaan uit de aanvullende personenbelasting en de opcentiemen uit de onroerende voorheffing, kunnen substantieel verhoogd worden omdat de laatste ramingen van de personenbelasting merkelijk hoger zijn dan wat we hebben voorzien. De indexering van de lonen en de kadastrale inkomens zorgt voor een aanzienlijke toename van de belastinginkomsten van 8,8 miljoen euro in de periode 2023-2025.
• De stijging van de werkingssubsidies (A3) en de daling van de financiële ontvangsten (B) hebben eenzelfde oorzaak: door een opgelegde tarifering kan de netwerkbeheerder de dividenden tegenover de lokale besturen niet meer aanhouden. Dit maakt dat Mortsel de komende jaren een verlies aan dividenden moet opvangen van 1,4 miljoen euro. Deels compenseert Vlaanderen dit verlies door een extra subsidie toe te kennen die Mortsel de komende jaren 600.000 euro zal opbrengen.

Een stijging van de uitgaven de komende drie jaar met 21,8 miljoen euro wordt slechts gedeeltelijk gecompenseerd met een stijgende ontvangstenbudget ten bedrage van 17,4 miljoen euro. Netto zal het exploitatiesaldo de komende drie jaar verslechteren met 4,4 miljoen euro.

Deze verslechtering is goed zichtbaar op de grafiek: de rode lijn ligt voor de ganse periode 2023-2025 lager dan de blauwe,  het saldo is minder positief dan voorheen. Een verslechtering van het exploitatiesaldo hoeft op zich geen probleem te zijn, zolang de autofinancieringsmarge positief blijft. Deze verhouding tussen de leningslasten en het batige exploitatiesaldo wordt verderop besproken bij de evenwichten.

Het investeringsbudget (ontvangsten min uitgaven) wordt door een aantal elementen aangepast:

Schuiven in de tijd

Op basis van de realisatie en planning van de investeringsprojecten worden budgetten op andere momenten voorzien. Dit maakt dat de totalen per jaar kunnen verschillen tegenover de vorige versie van het meerjarenplan.

Schrappen van investeringsuitgaven

Gelet op de significante impact van de onverwachte toename van onze exploitatie-uitgaven op de begroting van het lokaal bestuur, werd er beslist om enkele investeringsprojecten te schrappen uit het meerjarenplan 2023-2025.  De belangrijkste worden hierna opgesomd:

• Het investeringsproject “Brug stadhuis” wordt verminderd met 1.190.000 euro.  Het resterend saldo van dit budget (250.000 euro) zal worden aangewend om buitenruimte tussen het nieuwe stadhuis en het achterliggende fort in te richten.
• Gelet op de geplande verkoop van de gebouwen Meerminne 4 en Meerminne 6 (zie verder), is er niet langer nood aan studie voor een PPS voor de zorgcampus. Het voorziene budget van 250.000 euro werd daarom geschrapt.
• Enkele andere geplande investeringen die niet zullen doorgaan zijn:
  • de aankoop van een trekkenwand voor de Mark Liebrecht Schouwburg (budget van 524.000 euro);
  • de aankoop van divers rollend materieel voor stadswerken ten belope van 240.000 euro;
  • de verharding van een terrein voor buitenstockage (budget 425.000 euro);
  • de renovatie van de ABK (budget van 260.000 euro);
  • en een aantal kleinere ingrepen in de scholen ten belope van 95.000 euro.
• Er werd beslist om geen bod te doen op de gronden aan de Krijgsbaan. Daardoor kan dit budget geschrapt worden.
• Verder heeft politie Minos aangegeven dat de voorziene jaarlijkse investeringsbijdrage van 282.500 euro in de periode 2023-2025 niet zal worden opgevraagd.

Bijkomende investeringsuitgaven

De belangrijkste extra investeringsuitgaven worden hierna opgesomd:

• Verhoging budget stadhuis: omwille van de sterk toegenomen materialenprijzen en rekening houdend met enkele onvoorziene uitgaven in het kader van de renovatie werd het budget van het stadhuis verhoogd met 3,4 miljoen euro. Het budget werd tevens gespreid over 2023 en 2024.
• Het budget voor het nieuw technisch centrum werd verhoogd op het vlak van inkomsten als van uitgaven. Het budget voor de bouw van het NTC werd verhoogd met 2,1 miljoen euro.
• Het budget voor de bouw van de noodwoningen aan de Mayerlei werd opgetrokken van 580.800 euro naar 938.400 euro.
• Het budget voor het Welzijnshuis werd verhoogd met 1.112.000 euro. Het budget werd tevens gespreid over 2022, 2023 en 2024.

Extra investeringsontvangsten

De belangrijkste extra investeringsontvangsten worden hierna opgesomd:

• Het budget voor het nieuw technisch centrum werd verhoogd op zowel het vlak van inkomsten als van uitgaven. De geraamde inkomsten uit de verkoop van de huidige site werden verhoogd met 1,1 miljoen euro.
• Met het oog op de realisatie van het nieuwe stadhuis, werd er beslist om over te gaan tot de verkoop van de gebouwen Meerminne 4 en Meerminne 6. Hiervoor werd een geraamde ontvangst van 3.150.000 euro opgenomen in 2025.
• De 10 flats boven dienstencentrum De Populier zullen eveneens verkocht worden. De geraamde opbrengst van 1,5 miljoen euro werd ingeschreven in 2024.
• Voor de renovatie van de noodwoningen aan de Mayerlei zullen we kunnen rekenen op een subsidie. Deze werd ingeschreven in 2024 ten belope van 469.420 euro, wat overeenkomt met de helft van de geraamde uitgaven.

Schrappen van investeringsontvangsten

Naar aanleiding van het schrappen van de investering in een trekkenwand voor Mark Liebrecht Schouwburg (zie hoger), worden ook de bijhorende subsidies geschrapt uit het meerjarenplan.

Ons bestuur kiest ervoor om de investeringsbudgetten op te volgen aan de hand van investeringsprojecten. Deze projecten isoleren grote investeringen en bundelen kleinere ingrepen in logische groepen. De wetgever legt ons ook op om per prioritair actieplan een apart investeringsproject aan te maken.  Deze projecten worden apart gerapporteerd in de schema’s T3. Na bovenstaande wijzigingen doorgevoerd te hebben komen we tot de volgende bedragen per investeringsproject:

Investeringsuitgaven	AP	2022	2023	2024	2025
IP-01 STADHUIS	2.1.1.	7.033.898	6.674.200	3.866.000	0
IP-03 STADSTERRAS		1.578.898	0	0	0
IP-04 NIEUWE STADSWERKEN	6.1.3.	1.351.081	4.214.187	0	0
IP-06 VERBETEREN VAN HET STADSBEELD	1.1.2.	2.809.978	1.480.000	1.805.000	288.000
IP-07 PARKING KRIJGSBAAN		0	0	0	0
IP-08 HUISVESTING SPECIFIEKE DOELGROEPEN	3.5.5.	2.373.624	0	0	938.840
IP-09 ONDERHOUD GEBOUWEN		1.129.628	995.000	40.000	0
IP-10 RUP's	1.1.3.	138.420	0	55.000	0
IP-11 ROERENDE GOEDEREN		825.554	309.050	216.900	216.750
IP-12 EXTERNE BESTUREN		332.170	332.921	310.530	310.530
IP-13 ICT		354.817	160.000	160.000	295.000
IP-14 REALISATIE BUURTHUIZEN	3.1.2.	2.000	0	0	0
IP-15 VERBETEREN VRIJETIJDSPATRIMONIUM	2.1.4.	413.480	0	0	0
IP-16 VERBETEREN WEBSITE	4.2.1.	25.000	0	0	0
IP-17 TALENTMANAGEMENT	6.3.1.	8.500	0	0	0
IP-19 TRAGE WEGENNETWERK	1.3.1.	28.300	45.000	0	0
IP-20 VERKEERSVEILIGHEID	1.3.3.	32.731	110.000	38.000	10.000
IP-22 WELZIJNSHUIS	3.2.1.	1.500.664	1.347.000	2.614.566	0
IP-23 ZORGCAMPUS	3.4.4.	0	0	0	0
IP-24 DIGITALISERING INTERNE EN EXTERNE WERKING	6.2.1.	366.606	37.500	69.000	187.000
IP-25 RENOVATIE GAW MEERMINNE	3.4.3.	385.000	0	0	0
IP-26 BURGEMEESTERSCONVENANT	1.2.1.	45.252	0	0	0
IP-27 DIGIBANK ZORA WERKT	5.2.4.	0	52.250	52.250	0
TOTAAL		20.735.600	15.757.108	9.227.246	2.246.120

 

Investeringsontvangsten	AP	2022	2023	2024	2025
IP-03 STADSTERRAS		1.480.000	85.000	2.407.000	1.626.000
IP-04 NIEUWE STADSWERKEN	6.1.3.	4.394.377	0	0	0
IP-05 OPTIMALISATIE PATRIMONIUM		1.625.840	1.000.000	2.207.400	4.550.000
IP-06 VERBETEREN VAN HET STADSBEELD	1.1.2.	1.393.381	0	0	0
IP-08 HUISVESTING SPECIFIEKE DOELGROEPEN	3.5.5.	0	0	469.420	0
IP-09 ONDERHOUD GEBOUWEN		25.800	0	0	0
IP-12 EXTERNE BESTUREN		984.000	995.800	1.002.350	1.008.950
IP-15 VERBETEREN VRIJETIJDSPATRIMONIUM	2.1.4.	0	0	0	0
IP-20 VERKEERSVEILIGHEID	1.3.3.	115.955	0	0	0
IP-22 WELZIJNSHUIS	3.2.1.	0	0	672.000	0
IP-24 DIGITALISERING INTERNE EN EXTERNE WERKING	6.2.1.	397.605	19.764	36.367	98.559
TOTAAL		10.416.959	2.100.564	6.794.537	7.283.509

Na de verwerking van de wijzigingen zoals hierboven beschreven, zien we dat de aanpassingen een effect hebben op het investeringssaldo van 2023 en 2024. Door het schuiven van deze budgetten verandert de cashflow van ons bestuur en ook de financieringsnood.

Deze uitgaven bestaan uit de kapitaalsaflossingen van de lopende en nieuwe leningen, en de toegestane leningen. Concreet vallen deze als volgt uiteen:

	Mjp 2022	Mjp 2023	Mjp 2024	Mjp 2025
Kapitaalsaflossingen	3.007.400	2.945.800	3.001.000	3.245.650
Toegestane leningen	150.000	0	0	0
TOTAAL	3.157.400	2.945.800	3.001.000	3.245.650

 

De toegestane lening betreft een doorlening aan het AGB, die ondertussen uitbetaald werd.

De financieringsontvangsten bestaan uit de op te nemen leningen en de terugvorderingen van de toegestane leningen. Na de wijziging van het meerjarenplan voorzien we nog één op te nemen lening in 2024 van 14.825.000 euro.

Daarnaast zullen we opnieuw een beroep doen op het commercial paper programma vanaf 2023 om de korte termijn financieringsnood op te vangen en voor de voorfinanciering van onze investeringsprojecten in uitvoering. De opgenomen bedragen zullen grotendeels worden terugbetaald in 2024 door middel van de opname van bovenvermelde langlopende lening. Het saldo zal worden terugbetaald in 2025 met de inkomsten uit enkele verkopen en terugbetalingen van toegestane leningen.

2022	5.000.000
2023	11.125.000
2024	– 10.945.000
2025	– 5.180.000
Saldo	0

Het gecumuleerd resultaat dient steeds positief te zijn. Dit evenwicht wordt berekend in schema M2 en rapporteert zowel het gecumuleerd budgettair resultaat van de stad en OCMW enerzijds en het AGB anderzijds.

 
Ons bestuur voldoet aan de opgelegde evenwichten. Daar waar de stad en OCMW, op 2022 na, jaarlijks slechts een kleine positieve marge rapporteren, laat het AGB in de periode 2023 - 2025 een groter overschot zien ten belope van respectievelijk 545.385 euro, 438.349 euro en 61.718 euro.

De autofinancieringsmarge (AFM) is de verhouding tussen het exploitatiesaldo en de kapitaalsaflossingen. Deze indicator geeft aan in hoeverre ons bestuur in staat is om haar leningen terug te betalen. Mortsel had een ruime AFM in het originele meerjarenplan.

De onderstaande grafiek geeft de evolutie van de AFM weer voor de periode 2023-2025 en vergelijkt die met de waarden van de vorige versie van het meerjarenplan.

• De sterk positieve AFM in 2020 wordt verklaard door het beter dan verwachte exploitatiesaldo. De slechtere AFM in 2021 werd veroorzaakt door een lager exploitatiesaldo omdat we een aantal bijkomende kosten inschreven.
• De wijzigingen aan het meerjarenplan die nu voorliggen maken dat de AFM verlaagt. Dit komt omdat het exploitatieresultaat verslechtert. Vanaf 2024 wordt de AFM terug positief, maar lager dan het niveau van voor de wijzigingen.

De gecorrigeerde AFM geeft een ratio weer in functie van een fictieve aflossingslast: de wetgever simuleert deze leningslast aan een aflossingstempo van 8% per jaar. Deze waarde verschilt sterk voor Mortsel omwille van twee redenen:

• de effectieve leningen worden op minder dan 8% verrekend;
• een aantal leningen worden gerecupereerd via VIPA en Scholen voor Morgen. Deze recuperatie mag niet verrekend worden in de gecorrigeerde AFM.

Deze ratio is indicatief en niet bindend. Omdat de correcties tegenover de AFM dezelfde zijn over de jaren heen zien we dezelfde tendensen terugkomen dan die van de ‘gewone’ AFM.

 

Dit document past de budgetten aan voor de periode 2022-2025 en stelt de kredieten voor 2023 vast.

Opgenomen aanpassingen met een gunstig effect op het meerjarenplan:

• het inschrijven van bijkomende exploitatieontvangsten van 17,4 miljoen euro voor de periode 2023-2025,
• het schrappen van diverse geplande investeringsuitgaven,
• het toevoegen van enkele investeringsontvangsten naar aanleiding van de geplande verkopen van patrimonium,

Opgenomen aanpassingen met een negatief effect op het meerjarenplan:

• het inschrijven van 21,8 miljoen extra exploitatie-uitgaven in de periode 2023-2025,
• het opnemen van diverse extra investeringsuitgaven,
• het schrappen van een investeringsontvangst

Deze effecten worden in het meerjarenplan opgevangen zonder extra leningen op lange termijn in te schrijven. De opnames onder de vorm van Commercial Paper zullen binnen het meerjarenplan volledig worden afgelost.

Aan de wettelijke evenwichtsvoorwaarden werd voldaan. De autofinancieringsmarge is lager dan in de vorige versie van het meerjarenplan.